Z czym jesteś?

Psychologiczne mechanizmy obronne to strategie, które mają nas chronić przed tym co trudne i bolesne. Mamy ich całe mnóstwo. Sami przed sobą, nieświadomie ukrywamy to, co jest dla nas nieprzyjemne. W ten sposób się chronimy, ale i odraczamy to, co należy przepracować. Najlepiej w psychoterapii.

Czym są mechanizmy obronne, jaką spełniają funkcję? Czy pomagają czy może zniekształcają nam obraz sytuacji? Czy w sposób szczególny odnoszą się do osób z syndromem DDA/DDD?

Mechanizmy obronne chronią nas przed odczuwaniem lęku.

Mechanizmy obronne to reakcje psychiczne w sytuacjach wywołujących poczucie lęku i osobistego zagrożenia, umożliwiające zmniejszenie lub eliminację tego uczucia.

Inaczej mówiąc to strategie stosowane w celu oddzielenia się od nieprzyjemnych wydarzeń, wspomnień lub myśli. Mają ukryć lub usunąć stresory wywołujące lęk. Są to sposoby redukowania napięcia. Niektóre z nich mają funkcję adaptacyjną.

Nie ma osoby, która nie używałaby mechanizmów obronnych, ponieważ zabezpieczają nas one przed doświadczaniem nieprzyjemnych informacji na nasz temat.

Pozwalają zmniejszyć siłę trudnych dla nas emocji, takich, które budzą w nas lęk, bez konieczności zmiany sytuacji, która je wywołuje. W efekcie  może nastąpić zniekształcenie odbioru sytuacji.

Psychologiczne mechanizmy obronne mają dwojaką funkcję.

Z jednej strony są niezbędne dla utrzymania równowagi psychicznej, z drugiej, stosowane w sposób nadmiarowy i nieadekwatny – mogą być przyczyną trudności w naszym życiu.

Unikamy zagrażających informacji.

Psychologiczne mechanizmy obronne mają dwojaką funkcję – pomagają radzić sobie z napięciem, ale mogą spowodować, że automatyczna dostępność, a przez to atrakcyjność tych strategii, utrwali się i będziemy z nich korzystać coraz bardziej i częściej. To z kolei może narazić nas na zniekształcenie postrzeganej rzeczywistości, utrudnić nawiązywanie relacji czy ograniczyć eksplorację w życiu.

Mechanizmy obronne to strategie psychologiczne, które pomagają wyznaczyć dystans pomiędzy osobą, a niepożądanymi uczuciami, takimi jak na przykład poczucie winy czy wstyd. Mechanizmy obronne są normalną, naturalną częścią rozwoju psychologicznego. Idea mechanizmów obronnych wywodzi się z teorii psychoanalitycznej.

Mechanizmy obronne są nieświadome.

Teoria psychologicznych mechanizmów obronnych, po raz pierwszy zaproponowana przez Zygmunta Freuda, ewoluowała w czasie i mówi o tym, że mechanizmy obronne są nieświadome. Nie mamy nad nimi świadomej kontroli. W rzeczywistości większość ludzi je stosuje, nie zdając sobie z tego sprawy.

Ponieważ zagadnienia związane z osobami z syndromem DDA i DDD interesują nas najbardziej, skupimy się na mechanizmach obronnych na ich przykładzie.

Dorosłe Dzieci Alkoholików i Dorosłe Dzieci z rodzin Dysfunkcyjnych stosują mechanizmy obronne aby przetrwać.

TŁUMIENIE / ZAMROŻENIE – nieodczuwanie przyniesie więcej korzyści. Brak kontaktu, połączenia z emocjami, umiejętności ich nazwania, przezywania. Wiąże się z zaprzeczeniem i wyparciem. Dobrowolnie i świadomie tłumimy niepożądane uczucia ponieważ nie chcemy o nich myśleć. Tłumienie różni się od poprzednich mechanizmów tym, że przykre uczucia są wciąż dostępne, ale z wyboru są przez nas ignorowane, spychane, odroczone, przeniesione w czasie. Tłumienie to świadoma decyzja by zamienić nieprzyjemne myśli na bardziej znośne.

PROJEKCJA – przypisywanie innej osobie nieakceptowanych przez siebie uczuć, impulsów.
Przykład:
A. Dziecko nie rozumie, dlaczego nie-pijacy rodzic nie jest w stanie go ochronić.
B. Dziecko czując przez to agresję do swojego nie-pijącego rodzica, jest przekonane o jego agresji względem siebie.
C. Dzieje się tak ponieważ uświadomienie własnej agresji wywołuje lęk i jest zbyt bolesne. Dziecko nie jest w stanie zaakceptować swojej agresji do rodzica, więc projektuje / przenosi ją na siebie.

Przypisywanie innym wrogich zamiarów wobec siebie, po to by zredukować lęk, wzbudzony przez własne agresywne tendencje i by usprawiedliwiać wrogie wobec innych zachowanie. Rzutowanie, projektowanie własnych stanów wewnętrznych, pragnień, uczuć na świat zewnętrzny. Interpretowanie rzeczywistości zgodnie z własnymi, najczęściej nieświadomymi nastawieniami, emocjami, oczekiwaniami.

PRZENIESIENIE – skierowanie silnych, nieprzepracowanych emocji i frustracji, w stronę osoby lub przedmiotu, który nie wydaje się groźny.

W psychoterapii bardzo często mamy do czynienia z tymi dwoma mechanizmami – projekcji i przeniesienia. W procesie terapeutycznym szczególnie mocno uwidaczniają się one w relacji z członkami grupy, ale też z terapeutą. Wytwarza się wtedy specyficzna przestrzeń do przepracowania tzw. swoich projekcji i przeniesień. Dzieje się to po to aby zobaczyć i zrozumieć nasze zniekształcenia w postrzeganiu ludzi i świata. W procesie psychoterapeutycznym możliwe jest ich przeformułowanie tak, aby stały się korektywnym doświadczeniem.

ZAPRZECZENIE – odmowa przyjęcia trudnego wydarzenia przez naszą świadomość, po to abyśmy mogli stopniowo się z nim oswoić. Ucieczka w świat fantazji. Kreowanie świata bezpiecznego i niezagrażającego. Ucieczka od bólu psychicznego i fizycznego. Nie-widzenie zagrażającej rzeczywistości. Zaprzeczenie jest jednym z najczęstszych mechanizmów obronnych. Występuje, gdy odmawiamy zaakceptowania rzeczywistości, faktów takimi jakie są. Interpretujemy je w łagodniejszy dla nas sposób. Blokujemy w umyśle zdarzenia zewnętrzne lub okoliczności, aby odciąć wpływ emocji na nas. Unikamy rzeczywistości, przyjmujemy ją dla siebie inaczej niż otoczenie, ponieważ to ma nas właśnie ochronić. Mamy taki wewnętrzny filtr, który odrzuca to co jest dla nas zbyt trudne, nieprzyjemne, niewygodne. Jednak jest za to cena – jest to pozorne odroczenie sprawy ponieważ te bolesne emocje wrócą do nas i trzeba będzie się nimi kiedyś zająć.

WYPARCIE – nieświadome ukrycie bolesnych wspomnień czy myśli, w nadziei, że znikną lub całkowicie o nich zapomnimy. Jest to mechanizm obronny kiedy bolesne uczucia są początkowo uświadomione, a następnie zapomniane, ale nadal przechowywane w nieświadomości. Wyparcie może występować w postaci chwilowych luk w pamięci lub w przypadku bardzo bolesnych doświadczeń, całkowitej niepamięci. Nie oznacza to jednak, że wspomnienia znikają całkowicie. One są, tylko głęboko schowane, do wydobycia w psychoterapii.

RACJONALIZACJA – dziecko szuka zewnętrznego uzasadnienia krzywdzącego traktowania przez rodziców. ‘To okoliczności, a nie bezpośrednio rodzic spowodował tą trudną sytuację’. Tłumaczenie niepożądanych zachowań za pomocą własnego zestawu „faktów”.

REGRESJA – powrót, ucieczka do wcześniejszej fazy rozwoju, powrót do zachowania, które było nagradzane lub zwracało uwagę rodziców, cieszyło się zainteresowaniem rodzica, kiedy dziecko miało poczucie, że rodzic o nie dba.

SUBLIMACJA – ten rodzaj mechanizmu obronnego jest uważany za strategię pozytywną. Jest jednym ze zdrowszych mechanizmów obronnych. To dlatego, że ludzie, którzy na nim polegają, wybierają przekierowanie silnych emocji lub uczuć na obiekt lub działanie, które jest odpowiednie i bezpieczne np. realizowanie pasji w muzyce, sztuce lub sporcie. Niechciane uczucia mogą też ulec sublimacji w zachowania altruistyczne. Możemy czerpać przyjemność z pomagania innym.

Istnieją jeszcze inne mechanizmy obronne np. – izolacja, reakcja upozorowana, kompensacja, humor.

Niektóre mechanizmy obronne są uważane za bardziej „dojrzałe”. Oznacza to, że korzystanie z nich może być bardziej zrównoważone. W dłuższej perspektywie mogą nie być szkodliwe dla zdrowia psychicznego. Dwie takie „dojrzałe” strategie to sublimacja i intelektualizacja. Inne mechanizmy obronne są mniej dojrzałe, a długotrwałe ich stosowanie, może prowadzić do problemów emocjonalnych.

Mechanizmy obronne są normalne i naturalne. U jednych osób nie wywołają one długoterminowych komplikacji, ale u innych mogą pojawić się trudności emocjonalne w wyniku nieprzepracowania emocji, względem których zostały zastosowane.

Czy mechanizmy obronne to rodzaj samooszukiwania się?

Może być tak, że używamy ich do ukrywania naszych emocji, z którymi sobie nie radzimy. Jednak odbywa się to głównie na poziomie nieświadomym. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę ze sposobu, w jaki reagujemy. Nie oznacza to jednak, że nie możemy modyfikować ani zmieniać zachowań.

Psychoterapeuta może pomóc w rozpoznaniu najczęściej używanych mechanizmów obronnych i zając się tym, co zostało wyparte i zniekształcone.

Dzięki psychoterapii możesz stać się bardziej świadomym stosowanych przez siebie mechanizmów obronnych oraz pracować nad przesunięciem ich w stronę bardziej dojrzałych, zrównoważonych i korzystnych. Pomoże Ci to lepiej rozumieć siebie, pogłębi Twoją samoświadomość. Łatwiej będzie Ci stawić czoła sytuacjom, które powodują u Ciebie stres i napięcie emocjonalne.

Osoby z syndromem DDA/DDD cierpiały w swoim dzieciństwie. Na to cierpienie nałożyły pewne schematy działania i myślenia, po to aby przetrwać. Wtedy schematy spełniały swoją funkcję i były potrzebne. W dorosłości natomiast, szkodzą nam i są dysfunkcyjne.

Jest to delikatny wstęp do teorii schematów dysfunkcyjnych, którą będziemy szczegółowo rozwijać, ponieważ stanowi ona podstawę rozumienia tego co myślimy, czujemy i jak się zachowujemy jako osoby dorosłe.

Program HALT jest istotną metodą pracy w terapii dla osób uzależnionych i stamtąd się wywodzi. Jest wiedzą jak radzić sobie z zagrożeniem sięgnięcia po ‘uzależniacz’ w okresie wychodzenia z nałogu. Osoby te muszą wiedzieć czym jest HALT, umieć go stosować i zawsze o nim pamiętać. Podobnie jak DDA/DDD, dlatego nie bez powodu o tym piszemy. Dla DDA/DDD to właśnie HALT jest wyzwalaczem destrukcyjnych schematów.

Akronim H.A.L.T. powstał od pierwszych liter angielskich słów: 

HUNGRY – głodny 

ANGRY – rozgniewany 

LONELY – samotny 

TIRED – zmęczony

Te cztery potężne stany bytu to nasze wyzwalacze. Naszym wyzwalaczem może być także osoba, miejsce lub wydarzenie.

Czy zdarzyło Ci się kiedykolwiek monitorować swój HALT?

DDA/DDD muszą wiedzieć, że kiepska forma psychofizyczna, wyzwala schematy dysfunkcyjne, praktycznie z automatu, dlatego tak ważna jest troska o siebie.

W psychoterapii często słyszymy „Zadbaj o siebie”, “Musisz o siebie zadbać”. Przelatują nam wtedy hasła starożytnych filozofów lub innych uczonych, wycofujemy się bo nie wiemy o co chodzi. Tutaj chodzi o podstawę – rozpoznanie kiedy i w jaki sposób odczuwamy głód, zmęczenie, złość i samotność. O nasz stan psychofizyczny.

Czasem czujemy, że coś nam się wymyka spod kontroli, że zachowujemy się „jakoś dziwnie”. Wtedy warto zadać sobie pytanie o mój HALT.

W takiej długofalowej pracy i łapaniu kontaktu ze sobą, warto zadawać sobie pytania:

Jaki jest mój GŁÓD? Kiedy go odczuwam?

Jaka jest moja ZŁOŚĆ? Kiedy ją odczuwam?

Jaka jest moja SAMOTNOŚĆ? Kiedy ją odczuwam?

Jakie jest moje ZMĘCZENIE? Kiedy je odczuwam?

HALT to także dosłownie, zatrzymanie się, a więc skupienie się na swoich emocjach, tym co czuję, co odczuwa moje ciało i kontakt ze sobą.

Świadomość HALT pozwoli uniknąć wpadnięcia w skrajne emocje, podyktowane schematami, jakie w sobie mamy.

Więcej o emocjach dowiesz się tutaj: Dlaczego nie rozumiem tego co czuję?

Nie pogarszaj sobie tego co i tak jest trudne

Sposobem na zminimalizowanie wejścia w napięcie jest bycie w pełni świadomym tego, co czujemy. Kiedy zrozumiemy, co czujemy, jesteśmy świadomi naszych potrzeb, głownie psychofizycznych, ale także emocjonalnych, możemy zadbać o siebie w stresujących lub denerwujących momentach, ale też dbać o siebie na co dzień.

Bądź świadomy, że głód, złość, samotność i/lub zmęczenie, zwiększają prawdopodobieństwo, że postąpisz w niekonstruktywny sposób, taki którego nie chciałeś lub którego później możesz żałować.

Zastanów się, w jaki sposób możesz budować świadomość swoich potrzeb i lepiej dbać o siebie w przyszłości. Następnym razem, jak będą się działy rzeczy, na które z pozoru nie masz wpływu, powiedz sobie STOP, zatrzymaj się na chwilę zrób monitoring ciała i umysłu, poświęć chwilę na HALT i zadaj sobie pytanie: Czego tak naprawdę potrzebuję w tej chwili i jak mogę to sobie dać?

I na koniec – postaraj się nie doprowadzać do stanów, w których jesteś głodny, zmęczony, zły i /lub samotny. Tak wiele, a tak niewiele, dla siebie.

Psychoterapia to ogólny termin stosowany dla leczenia problemów ze zdrowiem psychicznym, poprzez rozmowę z psychoterapeutą.

Psychoterapia to królowa metod pracy ze sobą i nad sobą.

Celem psychoterapii jest pomoc osobom z różnorodnymi trudnościami emocjonalnymi i/lub dysfunkcjami psychicznymi aby poprawić ich funkcjonowanie oraz samopoczucie. Zajmuje się określonymi zaburzeniami psychicznymi i trudnościami w radzeniu sobie z codziennym życiem.

Psychoterapia uczy rozpoznawać nasz stan, nastroje, uczucia, myśli i zachowania.

Psychoterapia może być krótkoterminowa (kilka sesji) i wtedy jest to interwencja kryzysowa lub długoterminowa (miesiące lub lata), przebiegająca wedle programu terapeutycznego. Cele psychoterapii ustalają wspólnie klient i psychoterapeuta.

Klient i terapeuta muszą być aktywnie zaangażowani w psychoterapię. Zaufanie i sojusz między nimi są niezbędne do efektywnej pracy. Ważne aspekty pracy z psychoterapeutą.

Osobę na psychoterapię przyprowadza potrzeba zmiany, której sam nie jest w stanie dokonać.

Psychoterapia to nie tylko metoda leczenia zaburzeń psychicznych. Stosuje się ją również do poprawy jakości życia, zwiększenia motywacji do działania, wydobycia i umiejętnego wykorzystywania naszego potencjału. Wpływa na poprawę jakości życia osobistego i zawodowego.

Psychoterapia opiera się głównie na rozmowie terapeuty z klientem. Stosowane są również inne metody takie jak na przykład psychorysunki, wizualizacje, pisanie listów, psychodramy czy ustawienia systemowe.

Kim jest psychoterapeuta?

Do prowadzenia psychoterapii upoważnieni są odpowiednio wykwalifikowani specjaliści. By zostać psychoterapeutą, należy skończyć studia wyższe – psychologię, psychiatrię, pedagogikę lub studia  o kierunku humanistycznym i odbyć profesjonalne szkolenie podyplomowe z psychoterapii, potwierdzone certyfikatem. Aby zostać psychoterapeutą, konieczne jest spełnienie licznych wymogów formalnych oraz posiadanie udokumentowanej liczby lat pracy psychoterapeutycznej oraz odpowiednią ilość godzin pracy z klientem. Edukacja psychoterapeuty składa się z części teoretycznej i praktycznej – 5 lat studiów magisterskich, szkoła psychoterapii oraz staże kliniczne, własna psychoterapia oraz superwizja.

Psychoterapia – co leczy?

Psychoterapia sprawdza się w leczeniu zaburzeń takich jak depresja, stany lękowe, nerwice, fobie, zaburzenia odżywiania, uzależnienia. Pomaga w kryzysowych momentach naszego życia takich jak żałoba, zakończenie związku, bezradność, uczucie pustki, utrata motywacji do działania. Psychoterapia uzdrawia naszą psychikę, ale też neutralizuje objawy somatyczne.

W zależności od problemu i stopnia jego nasilenia, stosuje się różne rodzaje i metody psychoterapii. Jeżeli przystępujesz do psychoterapii, ważne abyś zapytał swojego terapeutę w jakim nurcie pracuje.

Najpopularniejsze nurty w psychoterapii:

• Terapia poznawczo-behawioralna
  Największy nacisk kładzie na negatywne przekonania na swój temat na ‘tu i teraz’, na strategiach przynoszących ulgę, uczenie i zrozumienie zachowań destrukcyjnych oraz na uczenie konstruktywnych sposobów radzenia sobie w kontakcie ze sobą, z innymi i ze światem.
  
• Terapia Gestalt
  Praca na doświadczeniu w kontakcie na ‘tu i teraz’ (cykl doświadczania, eksperyment, psychodrama). Pracujemy z tym co klient w tym momencie wnosi do kontaktu, nie sugerujemy i nie wpływamy. Pracujemy z tym jakie jest to doświadczenie w tym momencie.
  
• Terapia psychodynamiczna
  Praca z obiektem matki, ojca i innymi ważnymi obiektami w naszym dzieciństwie i dorastaniu. Praca nad integracją obrazu najważniejszych obiektów, praca z mechanizmami obronnymi, badanie id, ego, superego.
  
• Terapia humanistyczna
  Praca terapeutyczna skupia się na budowaniu zdrowej i głębokiej więzi terapeutycznej, która w życiu przekłada się na dobry kontakt ze sobą i z innymi ludźmi.
  
• Terapia systemowa
  Terapia opiera się na obliczu całego systemu rodzinnego i różnych zależności między poszczególnymi członkami rodziny. Role, traumy transgeneracyjne, tajemnice systemowe, przekazy rodzinne, wartości rodzinne, sojusze, wykluczenia, zaburzenia, choroby, uzależnienia – jak wpływają na nas i na system rodziny w teraźniejszości.
  
• Terapia analityczna
  Terapeuta jest Twoim lustrem, pozwala sobie czasem na interpretacje Twojej narracji jaką wnosisz na sesji.
  
• Terapia ruchem i ciałem
  Praca skoncentrowana na uwalnianiu napięć i traum, które ulokowane są w różnych częściach naszego ciała.
  
• Terapia egzystencjonalna
  Nadawanie sensu doświadczeniom, budowanie wiary i nadziei.
  
• Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR)
  Skoncentrowanie się na celu do osiągnięcia, a nie na analizowaniu zdarzeń, które stały się źródłem problemów.
  
• Terapia integracyjna  
  Czerpie z wielu nurtów powyżej opisanych, często bazuje na terapii schematów. Ważna jest
  struktura procesu terapeutycznego.

– W swojej pracy czerpię ze wszystkich tych nurtów, tak aby dana metoda była bardziej dopasowana w zależności w jakiej fazie procesu terapeutycznego jest Klient, co pozwala osiągnąć mi lepsze efekty – podkreśla psychoterapeutka Elżbieta Krzywosz.

Ponadto istnieje psychoterapia:

• Indywidualna.
• Grupowa [podstawowa i pogłębiona].
• Rodzinna.
• Par.

O tym dowiesz się więcej z tego podcastu: Kto przychodzi na psychoterapię i dlaczego?

Nie można rozwiązać problemu przy pomocy świadomości, która ten problem stworzyła. [A.Einstein].

To dlatego autoterapia nie działa i trzeba zwrócić się o pomoc do psychoterapeuty, który w trakcie wspólnej pracy, sięga głębiej i pomaga znaleźć nam odpowiedzi, które są w nas.

Jeżeli pochodzisz z rodziny dysfunkcyjnej, to prawdopodobnie, jeśli nie na pewno, pracujesz w dysfunkcyjnej organizacji i funkcjonujesz w toksycznych relacjach z szefem i/lub współpracownikami. W układzie, który można zakwalifikować jako mobbing lub takim, który nosi jego znamiona. Kolejna niewygodna prawda – jest tak, ponieważ ustawiasz się w pozycji ofiary.

W sposób szczególny zajmujemy się DDD w otoczeniu zawodowym, ponieważ w pracy, jako miejscu gdzie nie ma bezpiecznych i akceptujących warunków,  jest nam czasem najtrudniej. Wszystkie nasze dysfunkcyjne mechanizmy, skrypty myślenia i postępowania, w sferze zawodowej działają z większą siłą. Nasze trudności bardziej się uwidaczniają – choć my uważamy, że tak nie jest lub robimy wszystko aby nie było to zauważalne.  

Dlatego właśnie będziemy pisać o zagadnieniach psychoterapeutycznych w bezpośrednim odniesieniu do pracy zawodowej. Być może w ten sposób unaocznimy pewne zależności, bagatelizowane lub niezrozumiałe.

Powiedzieliśmy, że osoby z syndromem DDD:

• Są specyficznymi pracownikami – dają z siebie wszystko, a i tak czują, że są niewystarczający i specyficznie traktują swoją pracę – „Na tym polu mi się uda, będę najlepszy”! – za wszelką cenę, czasem zbyt wysoką.
• Wybierają specyficzny dla siebie zawód i miejsce pracy – taki, w którym potwierdzają sobie negatywne przekonania na własny temat. To się dzieje nieświadomie.
• Pod wpływem niekonstruktywnie przeżytych emocji, aby zredukować nagromadzone napięcie, wchodzą w pracy w określone role, zakodowane w dzieciństwie.
• Te zależności szczególnie widać na przykładzie roli kata i ofiary.

Role te nasuwają automatyczne skojarzenie z rolą szefa i podwładnego, przy czym skupimy się tutaj na roli ofiary. To z kolei prowadzi do kwestii mobbingu w pracy. Jest to bardzo pojemne zagadnienie, ale celowo użyte, aby w nieco przerysowany sposób zobrazować zależności na linii kat – ofiara.

Fakty:

• Pomimo licznych kampanii, ograniczeń, restrykcji nakładanych w miejscu pracy i sankcji prawnych, mobbing się dzieje i dziać będzie. W małych i dużych firmach. Jawnie lub w zawoalowanej formie. Jest.
• Jako DDD, możesz doświadczyć mobbingu. Możesz wejść w rolę ofiary. Wystawić się na cel. To jest kontinuum roli z dzieciństwa. Twoja zawodowa tożsamość, nieprzepracowana w terapii – jest emanacją Twojej tożsamości wykształconej we wczesnych latach lub jej braku. Dać się skrzywdzić, wykorzystać, przekroczyć agresją słowną lub fizyczną, obśmiać, wyszydzić, wykluczyć, zignorować, upokorzyć zastraszyć, nadużyć – znasz to? Możesz dać się zmanipulować w taki sposób, aby robić to, czego chce mobbingująca Cię osoba czyli masz odejść z pracy albo się całkowicie jej podporządkować. Ulec presji.
• W sytuacji mobbingu postaraj się zobaczyć, że właśnie się dzieje, a skoro się dzieje, to w zasadzie nie masz już nic do stracenia, bo ona nie przestanie się dziać. Jeśli przestanie, to i tak wróci, pod inną postacią, w innym miejscu. Masz w sobie komponent, magnes, który przyciąga takie sytuacje.
• Wina za mobbing spadnie na Ciebie. Ty będziesz winien utraty reputacji firmy wewnątrz i na zewnątrz, czy w niej jeszcze będziesz czy nie.

Rekomendacje:

• Nie ignoruj sygnałów ostrzegawczych – zawsze jest ta przysłowiowa czerwona lampka. Mobbing nie spada ot tak, zaczyna się małymi krokami – gestem, spojrzeniem, nietaktownym słowem czy zachowaniem. Rozkręca się.
• Ufaj sobie i temu co myślisz, czujesz, co się dzieje z Twoim ciałem. Obserwuj swoje zachowania. Reaguj na bieżąco, od razu. Nie czekaj aż eskaluje i wymknie się spod kontroli. Tutaj zaczyna się Twoja odpowiedzialność – robię coś z tym, albo nie. “Czekam, aż będzie już tak, źle, że cały świat się dowie i będą mnie żałować”. Nie jesteś w tym sam – DDD tak po prostu myślą.
• Jeśli zostałeś namierzony jako cel szefa, jednej czy kilku osób z zespołu, to się nie skończy tak po prostu. Z relacji kat – ofiara nie ma odwrotu. Oni nie zrezygnują, a Ty nie masz zasobów aby tu i teraz odeprzeć ich atak. Dlatego nie walcz z nimi – bo przegrasz, głownie emocjonalnie. Nie masz na nich wpływu – masz wpływ na siebie.
• Nie próbuj zrozumieć swojego prześladowcy. Nie analizuj każdego jego ruchu, słowa, tonu głosu, decyzji. Skup się na sobie. Zastanów się co Ty robisz takiego, co jest w Tobie wyzwalaczem dla jego zachowania. Dlaczego on jest „bykiem, a Ty czerwoną płachtą”? Co wprowadzasz do Waszej relacji, że on się uruchamia w krzywdzący dla Ciebie sposób?
• Kiedy spotyka Cię mobbing – nie próbuj pracować więcej i lepiej – to nic nie da. Nie udowadniaj niczego innym – tylko sobie. Całą energię przeznacz na wewnętrzną pracę ze sobą.
• Co jeszcze możesz zrobić? Oczywiście spróbować zastopować to, mówiąc NIE, STOP, NIE AKCEPTUJĘ TEGO, PODAJ FAKTY, ODNIEŚ SIĘ DO MOJEJ PRACY, A NIE DO MOJE OSOBY. Jak już to wypowiesz głośno – układ pionków na planszy zadrży, ale się nie zmieni…Możesz postawić granice – tylko czy jesteś w stanie to zrobić kiedy osoba, która ma nad Tobą władzę lub kilka osób – kolegów robi wszystko aby skruszyć w Tobie i tak wątłą odwagę?
• Możesz przeciwstawić się temu prosząc o pomoc. Wewnątrz firmy – często procedury są nieskuteczne, pozorne, ponieważ są ustanowione przez tych, którzy Cię krzywdzą i za które dodatkowo możesz dostać rykoszetem. Może to stereotypowe myślenie, ale Ty sam, nie uzdrowisz swojej organizacji. Możesz uzdrowić siebie.
• Najbardziej wartościowym wyjściem jest skonsultowanie sytuacji – z psychoterapeutą. Z nim jesteś w stanie odrobić tą lekcję swojego doświadczenia mobbingu w pracy. To jest skutek, nie przyczyna Twoich problemów. Dowiesz się gdzie dosłownie leży geneza Twojego położenia.
• Dopóki nie zrozumiesz dlaczego tak Ci się wydarzyło czy wydarza, dlaczego ustawiasz się w pozycji do odstrzału – bądź pewny, wydarzy się ponownie. Powtórzy się. Jeśli nic z tym nie zrobisz, w kolejnym miejscu pracy będzie tak samo. Wpadniesz w nowy, niszczący Cię układ tyle, że pod innym logo, innym adresem i inicjałami prześladowcy. Odtworzy się ten sam scenariusz.
• Wyjściem nie jest zmiana pracy (w ekstremalnych sytuacjach, jest). Trzeba stanąć z tym twarzą w twarz, najlepiej w psychoterapii. W terapii możesz to zobaczyć, zrozumieć, przepracować. Uznać, że tak masz. Postawić kropkę, skinąć głową(nie w grzecznym uniżeniu, tylko uznaniu dla siebie), pobyć w tej wiedzy na swój temat.
• Jeśli tego doświadczasz, spróbuj przepracować w sobie ten schemat wchodzenia w mobbingujący układ w pracy czyli w rolę ofiary. Sam tego nie zrobisz, potrzebujesz wsparcia terapeuty i dokopania się do źródła.
• Dzięki temu, zrywasz ten ciągnący się za Tobą schemat i zależności. Raz na zawsze – chcielibyśmy móc tak napisać, ale nie możemy, ponieważ pokłosie będzie się jeszcze gdzieś tlić, więc może napiszemy – raz, a porządnie.
• Masz szansę nie wejść ponownie w to samo, a nawet jeśli wejdziesz, to świadomie – czyli jak? Z orężem narzędzi do poradzenia sobie z tym w najlepszy dla siebie sposób.

Rola KATA i OFIARY – podcast.

Czasem nawet przeszkadza, kiedy rozpoczynasz pracę nad sobą i zmianę, ale z pewnością dzięki psychoterapii robisz w sobie miejsce na siłę, kreatywność i swój potencjał.

Czy Twoje dotychczasowe strategie działania w pracy coraz bardziej Cię zawodzą i wyczerpują? Czy masz problemy z pewnością siebie, asertywnością, kreatywnością, podejmowaniem decyzji, zarządzaniem czasem lub pracą w zespole? Czy masz poczucie, że masz w sobie potencjał, ale z jakiegoś powodu nie potrafisz go wzbudzić i użyć? Hmmmm…..nawet przyznać, że go masz? Jeśli odpowiedzi na te pytania są pozytywne – rozważ konsultację z psychoterapeutą.

Dowiesz się o sobie więcej i odkryjesz czy to co robisz zawodowo jest dla Ciebie. Jeśli czujesz, że nie – będziesz wiedzieć jak to przekształcić i w którym kierunku pójść.

Nie stanie się to z dnia na dzień, ale rozpoczniesz pewien proces przemiany, która zaprowadzi Cię w „dobre” – Twoje, miejsce.  

Nasze życie osobiste wpływa na naszą wydajność w pracy, a nasze życie zawodowe wpływa na nasze ogólne zadowolenie z życia. Dlatego tak ważne jest podejście całościowe, jakie daje psychoterapia.

W psychoterapii pracujesz ze sobą i nad sobą w relacji z terapeutą. Identyfikujesz  to, co przeszkadza Ci w życiu i w pracy. Poznajesz genezę tego co Cię blokuje i ogranicza. Odkrywasz prawdziwą naturę swoich trudności i problemów, adekwatnych lub nieadekwatnych reakcji i strategii działania. Leczysz, zmienisz i przekształcasz je u podstaw.

Dzięki temu stajesz się bardziej łagodny wobec siebie, akceptujesz siebie i jesteś bardziej autentyczny w interakcji z innymi. Nie tracisz już energii na powstrzymywanie, udawanie, wytrzymywanie. Wszystko podąża w twórczym kierunku.

Uczysz się rozpoznawać swoje prawdziwe „ja”. Wiesz więcej o swoich potrzebach i tym czego naprawdę chcesz. Dostosowujesz swoje obowiązki zawodowe do swoich naturalnych zdolności i pragnień. To daje wewnętrzny spokój i umocowanie, że nareszcie robisz to co chciałeś. To płynie z Ciebie i daje niesamowitą moc sprawczą. Robi się miejsce na Twoją siłę, kreatywność i Twój potencjał.

Pojawia się satysfakcja i uznanie swoich wysiłków. Potem przychodzi sukces i wreszcie zasłużona DUMA!

Wątek sukcesu w pracy będziemy jeszcze rozwijać w kolejnych publikacjach.

Być może masz doświadczenie z różnymi kursami, treningami, coachingiem. To zawsze mówi nam coś o nas samych, jednak w tym miejscu, dobrze jest zrobić pewne rozróżnienie czym jest psychoterapia, a czym treningi czy kursy doskonalące.

• Psychoterapia jest wewnętrzna i zorientowana na proces.

/ Coaching jest zewnętrzny i zorientowany na wyniki.  

• Psychoterapia pomaga uwolnić się od przeszłości.

/ Trening działa w kierunku pożądanej przyszłości.

• Psychoterapeuci odkrywają.

/ Trenerzy motywują.

• Psychoterapeuci zachęcają do akceptacji.

/ Trenerzy zachęcają do pozytywności.

I chyba najważniejsze – w przeciwieństwie do kursów ‘z rozwoju osobistego’, podczas których od kogoś dowiadujesz się jak POWINIENEŚ – w psychoterapii sam dochodzisz do tego jak CHCESZ.

Decyzja o podjęciu psychoterapii jest bardzo indywidualna, wymaga czasu, skupienia, przemyślenia, bezpiecznych warunków, ale też wiedzy jakie są jej rodzaje i który z nich wydaje się być dla Ciebie najbardziej odpowiedni.

Jest kilka rodzajów psychoterapii:

• Terapia poznawczo-behawioralna.
• Terapia Gestalt.
• Terapia psychodynamiczna.
• Terapia humanistyczna.
• Terapia systemowa.
• Terapia analityczna.
• Terapia integracyjna.
• Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR).
• Terapia procesu.

Każdą z nich omówimy szczegółowo w kolejnej publikacji.

Zachęcamy do zadawania sobie pytań –

• Czy to jest miejsce pracy, które mi odpowiada?
• Czy jestem w nim sobą? (oczywiście na tyle na ile mogę być w miejscu pracy).
• Czy ta praca mnie ubogaca czy deprecjonuje?
• Czy jestem w ogóle świadomy swojego położenia w miejscu pracy?
• Czy wiem co się dzieje ze mną oraz wokół mnie i dlaczego? 
• Czy to co robię jest ze mną w zgodzie czy wbrew mnie?
• Czy i jak długo chcę tam pracować?
• Czy i co mogę zmienić?

Jeśli coś w Twojej pracy zawodowej nie „gra”, najważniejsze abyś w tym nie tkwił, tylko przemyślał i skonsultował to. W większości przypadków, sami tego nie „wymyślimy”.

Tylko w psychoterapii dotrzemy do sedna.